12/05/2025
PGS.TS Bùi Hiền - người đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ gây tranh cãi gần chục năm trước, qua đời chiều 11/5 tại nhà riêng ở TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Ông hưởng thọ 91 tuổi.
PGS.TS Bùi Hiền sinh năm 1935 ở xã Vinh Chân, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ.
Ông là giảng viên tiếng Nga, nhà nghiên cứu ngôn ngữ tiếng Nga. Ông từng là Phó Hiệu trưởng của Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội (nay là trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội).
Năm 1953, ông được cử sang Trung Quốc để học tiếng Nga. Sau 2 năm học, năm 1955, ông tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ, Khoa tiếng Nga ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Trở về nước, ông được giao phụ trách ban tiếng Nga của trường Ngoại ngữ mới thành lập ở Hà Nội. Năm 1967, trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội được thành lập, Bùi Hiền phụ trách khoa Tiếng Nga của trường này.
Từ năm 1969 đến năm 1972, ông làm nghiên cứu sinh phó tiến sĩ ngành tiếng Nga ở Liên Xô. Sau khi bảo vệ thành công luận án, năm 1973, ông trở về nước tiếp tục công tác tại Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội. Năm 1974 ông được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội.
Sau đó, ông được bổ nhiệm làm Phó Viện trưởng Viện Nội dung và Phương pháp dạy học phổ thông thuộc Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam và giữ chức vụ này cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1993.
Năm 2017, ông được biết đến với đề xuất cải tiến chữ quốc ngữ gây tranh cãi. Theo đó, đề xuất cải tiến chữ quốc ngữ là nghiên cứu cá nhân mà PGS.TS Bùi Hiền theo đuổi từ lâu. Đề xuất này lần đầu được công bố trên báo Giáo dục và Thời đại số 72 ngày 8/9/1995.
Theo PGS.TS Bùi Hiền đề xuất cải tiến hướng đến mục đích: thống nhất và đơn giản hóa một phần về mặt chữ viết cho các văn bản và giúp người nước ngoài, người dân tộc thiểu số dễ tiếp cận với chữ viết tiếng Việt hơn.
Cuối năm 2017, đề xuất của ông được đưa ra truyền thông và đã có bàn cãi sôi nổi do những khác lạ trong lối viết cải tiến mà ông đưa ra. Bàn cãi lắng xuống khi các chuyên gia khẳng định nếu có cải tiến loại chữ viết mà hàng triệu người trong và ngoài nước đang sử dụng, không thể đơn giản là do một cá nhân đề xuất.
Lễ viếng PGS.TS Bùi Hiền sẽ được tổ chức vào 13h ngày 12/5, lễ truy điệu và đưa tang được tổ chức vào 6h30 ngày 13/5. Ông sẽ được an táng tại quê nhà Vĩnh Chân, Hạ Hòa, Phú Thọ.
Theo: Tiền Phong
=========
Ông đã ra đi.
Dù không phải ai cũng đồng tình với những gì ông từng đề xuất, nhưng không ai có thể phủ nhận tâm huyết mà ông đã dành cho tri thức, cho giáo dục, cho thế hệ sau. Cả một đời người cống hiến, để rồi đến lúc nhắm mắt, vẫn có những tiếng cười cợt theo ông về nơi yên nghỉ.
Chúng ta có quyền không đồng ý việc cải cách chữ Quốc ngữ của ông, nhưng mong mọi người hãy giữ lại một chút lặng im để tiễn biệt ông. Vì sau tất cả, ông cũng là một người Thầy, một người đã sống trọn vẹn với lý tưởng của mình. Gia đình, bạn bè, những người thương yêu ông…
Nếu không thể nói lời chia buồn, thì xin đừng làm tổn thương thêm...
