26/09/2025
TIÊU HÓA KHÔNG TỐT - HÃY BỔ SUNG 13 LOẠI THỰC PHẨM BỒI DƯỠNG TỲ VỊ
Chắc hẳn nhiều cô bác anh chị từng gặp tình trạng ăn vào không tiêu, bụng cứ trướng lên, hay buồn nôn, ợ hơi, thậm chí là đi ngoài phân sống. Nhiều người nghĩ là do "bao tử yếu", nhưng ở góc nhìn y học cổ truyền, em xin phép được nói rõ hơn: đó là dấu hiệu của tỳ vị hư yếu - một gốc rễ quan trọng dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
TỲ VỊ - CỘI NGUỒN CỦA HỆ TIÊU HÓA
Trong Đông y, tỳ chủ vận hóa (chuyển hóa thức ăn thành dinh dưỡng), còn vị chủ thụ nạp (tiếp nhận thức ăn). Khi tỳ vị suy yếu, chức năng hấp thu kém đi, chất dinh dưỡng không được đưa đi nuôi cơ thể mà tích tụ lại thành ẩm trệ, đàm thấp, khiến cơ thể sinh nhiều bệnh.
Biểu hiện thường gặp:
- Đầy bụng, chậm tiêu, ăn xong mệt lả
- Phân nát, phân sống, tiêu chảy thất thường
- Mặt vàng, người mệt, tay chân lạnh
- Lưỡi trắng dày, miệng nhạt, không thèm ăn
Y học hiện đại gọi tình trạng này là suy giảm chức năng tiêu hóa, thường do ăn uống thất thường, stress, ít vận động, dùng kh,áng s,inh kéo dài... gây loạn khuẩn ruột và giảm tiết enzyme tiêu hóa.
DƯỠNG TỲ VỊ LÀ CHÌA KHÓA GIÚP HỆ TIÊU HÓA KHỎE MẠNH
Muốn khắc phục tận gốc chứng ăn không tiêu, đầy trướng bụng... thì điều đầu tiên em luôn khuyên là: hãy dưỡng tỳ vị trước đã. Và cách đơn giản nhất, lại dễ áp dụng hằng ngày, chính là từ chế độ ăn.
Dưới đây là 13 thực phẩm lành tính, vừa ngon vừa bổ tỳ vị mà em mong cô bác anh chị sẽ bổ sung vào thực đơn hằng ngày.
1. Khoai lang - “th,uốc nhuận tràng tự nhiên”
→ Khoai lang luộc hoặc nướng chín ăn vào buổi sáng sớm, giúp đi tiêu dễ dàng.
2. Khoai từ - “vị th,uốc bổ tỳ ngọt lành”
→ Canh khoai từ nấu với táo đỏ và vài lát gừng giúp làm ấm tỳ, hóa thấp.
3. Củ sen - giải nhiệt, tiêu trệ, tốt cho máu
→ Canh củ sen hầm sườn, hoặc củ sen luộc ăn kèm cơm trắng.
4. Nấm tuyết - tăng đề kháng, giảm mỡ
→ Chè nấm tuyết với hạt sen, long nhãn thanh nhẹ mà bổ dưỡng.
5. Hạt bo bo - kiện tỳ, lợi tiểu
→ Cháo bo bo nấu với gạo lứt, táo đỏ, dùng vào bữa sáng hoặc tối.
6. Mộc nhĩ đen - làm sạch ruột, giảm hấp thu độc tố
→ Gỏi mộc nhĩ chua ngọt hoặc mộc nhĩ xào trứng.
7. Rong biển - tiêu mỡ, hạ cholesterol
→ Canh rong biển đậu hũ hoặc salad rong biển mè rang.
8. Mật ong - nhuận táo, thải độc
→ Uống nước mật ong ấm vào buổi sáng khi bụng rỗng (nước 40°C trở xuống để giữ enzyme sống).
9. Sữa chua - cân bằng vi sinh, tốt cho ruột
→ Nên chọn loại sữa chua đặc, hạn chế các loại uống pha loãng.
10. Đậu phộng - tăng độ dẻo dai cho ruột
→ Ngâm đậu phộng trong giấm vài tiếng, rồi ăn kèm cơm hoặc cháo.
11. Đu đủ - phân giải đạm, tiêu mỡ bụng
→ Sinh tố đu đủ sữa chua hoặc đu đủ chín ăn trực tiếp sau bữa ăn.
12. Sơn tra (táo mèo) - tiêu thịt, giải ngán
→ Trà sơn tra uống sau bữa ăn nhiều đạm, hoặc sơn tra khô sắc nước.
13. Kiwi - giúp tiêu hóa protein thịt sữa
→ Ăn kiwi tươi sau bữa ăn chính, giúp nhẹ bụng, tránh đầy hơi.
NHỮNG THÓI QUEN NHỎ GIÚP BẢO DƯỠNG TỲ VỊ
Ngoài thực phẩm, em xin gợi ý thêm cho cô bác anh chị những thói quen nhỏ mà quý báu giúp tăng cường chức năng tỳ vị:
- Ăn đúng giờ, tránh ăn quá no hoặc quá đói
- Nhai kỹ, ăn chậm để tỳ không phải “làm việc quá sức”
- Giữ ấm bụng: Không dùng nước đá, thức ăn lạnh sống vào buổi sáng
- Giữ tâm trạng an hòa, tránh lo nghĩ, phiền muộn làm hại tỳ
- Mỗi ngày đi bộ nhẹ nhàng 20 - 30 phút, massage bụng theo chiều kim đồng hồ sau ăn
LỜI NHẮN NHỎ TỪ EM - BÁC SĨ PHƯỢNG
Cô bác anh chị thân mến, một cơ thể khỏe mạnh bắt đầu từ hệ tiêu hóa tốt, mà tỳ vị chính là trung tâm điều hòa sinh khí. Nếu ta dưỡng tỳ mỗi ngày bằng những điều nhỏ bé như một bát cháo, một cốc nước ấm, một chút kiêng khem đúng lúc… thì cái thân này sẽ ít đau, ít bệnh, lòng dạ cũng bình yên hơn ạ.
Nếu bài viết này hữu ích, cô bác anh chị đừng ngần ngại nhấn CHIA SẺ nhé. Em cũng chỉ mong thật nhiều người biết cách chăm sóc tỳ vị, tiêu hóa tốt, cơ thể khỏe mạnh thôi ạ.
Bác sĩ Nguyễn Phượng - BS y học cổ truyền/y học hiện đại st chia sẻ
