27/05/2025
Prishtina e vrarë bashkë me arkitektin dhe ëndrrën e tij
Mafia e ndërtimit dhe paralele në “Prishtinën e përjetimeve”
Dashuria për qytetin e tij, reflekton në vënien në shërbim të profesionit prej arkitekti në projektues të Prishtinës. Rexhep Luci qe arkitekti i brezit të parë. Në shfaqjen “Prishtina”, aktori Armend Smajli e sjell figurën e tij me gjithë përpjekjet e rezistencën e pashembullt përkundër kërcënimeve të cilat çuan deri në vrasjen e tij në mbrojtje të kryeqytetit nga ajo që shfaqja i referohet si “mafia e ndërtimit”. Qe 11 shtatori i vitit 2000 kur Rexhep Luci do të vritej në hyrje të banesës së tij në Prishtinë. Vrasësit – ende të panjohur.
Skena hapet me Smajlin si Rexhep Luci që vështron planin arkitektonik urbanistik derisa publiku ende është duke u rehatuar në vendet e tyre. I pari rrëfim është historia e jetës së Rexhep Lucit, tentativat e këmbëngulja për plan urbanistik që çoi fillimisht deri në largimin e tij nga puna – nga pushimi i pozitës së tij si udhëheqës i asaj që quhej “Bashkësi Vetëqeverisë e Interesit” midis viteve ’70 dhe ’80, që ishte e angazhuar për mbikëqyrjen e gjithë ndërtimeve në kryeqytet.
Në kohën kur ai e shtynte përmbajtjen e rregullave të përpikta të ndërtimit urban, u punësua në udhëheqje të Entit për Planifikim Urban e pozitën e tij paraprake e kishte marrë një udhëheqës serb.
Arkitekti, emrin e të cilit e mban njëra nga rrugët kryesore të Prishtinës, kishte qenë i persekutuar tërë kohën nga sistemi serb. E në shfaqje edhe si i përndjekur nga pronarët e kompanive të ndërtimit.
Aktori Shpëtim Selmani si Pierre, administrator francez i Kombeve të Bashkuara në Kosovë, me ardhjen e tij deklarohet i pathyeshëm ndaj kriminalitetit e korrupsionit. Ndërkohë, një qendër tregtare e quajtur “Prishtina e përjetimeve” tingëllon si parodi ndaj sloganit të tanishëm të Komunës së Prishtinës.
Një plan urbanistik i propozuar nga arkitekti has në miratim sipërfaqësor ndonëse kërkohet të vendoset për miratim në Kuvend Komunal.
Në shfaqje, ndërtuesit janë armiq të qytetit. Konfliktet midis Pierre dhe arkitektit nisin kur botëkuptimet e tyre përplasen. I pari është pro parqeve, tjetri pro ndërtimeve.
“Qyteti u vra me vrasjen e Rexhep Lucit”, thuhet në shfaqje.
Dramaturgu Jeton Neziraj ka thënë se shfaqja ka dimension artistik, por edhe atë njerëzor. Se komunikon në mënyrë të sinqertë me publikun për problematikën që sot preokupon.
“Shfaqja i ka dy nivele, një lloj prerje të Prishtinës së periudhës së pasluftës, kaosit të asaj kohe dhe mbi të gjitha flet për Prishtinën sot. Për pasojat e atij kaosi, atyre vendimeve, pasojat edhe të vrasjes së Rexhep Lucit. E thonë edhe aktorët që ka qenë një lloj dige e cila kur është larguar, ka vërshuar shkatërrimi dhe kjo që e kemi sot në Prishtinë e në Kosovë”, ka thënë Neziraj.
Shfaqja, pas Prishtinës do ta shpalosë rrëfimin në Austri, Belgjikë e Holandë në vitin e ardhshëm. Të paktën këto janë vendet që dihen për rrugëtimin e saj. Muzikën e ka krijuar kompozitori Tomor Kuçi ndërsa koreografinë Gjergj Prevazi. Asistent regjie është Gëzim Hasani ndërsa drejtoreshë arti Aurela Kadriu e ndriçimi nga Mursel Bekteshi.
Vështrimet admiruese të planit të Prishtinës në miniaturë, përcjellë nga pamjet arkivore të Prishtinës së shekullit të kaluar, janë mbyllja artistike e shfaqjes “Prishtina – vrasja e paralajmëruar e një ëndrre”./https://www.koha.net/shtojca-kulture/prishtina-e-vrare-bashke-me-arkitektin-dhe-endrren-e-tij?fbclid=IwY2xjawKhDMtleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFEdFFna2hDdXhsWVNLVVo0AR41Fn6KLfgTJO1ori9Rq2g4OzM9SE6BifrB1Sq9yu2s2jiEn9TEyffIWC2dMg_aem_0fPngCRWY_Rley1U2HqDWA
