08/12/2025
✍️ Agron Hoti
7 hapat që SHBA parasheh për Evropën në Strategjinë e Sigurisë Kombëtare 2025
1. Rikthimin e kushteve të stabilitetit brenda Evropës dhe stabilitetit strategjik me Rusinë
Lajmi shumë i mirë për ne shqiptarët, Evropën dhe SHBA është se Rusia ka dështuar ta pushtojë tërësisht Ukrainën. Kaq ishte potenciali i saj për këto 4 vite lufte të pandërprerë në Ukrainë (2022-2025) dhe 8 vite lufte me ndërprerje (2014-2022), ku Rusia nuk ia doli të pushtojë më shumë se 15% të territorit të Ukrainës. Pra, rreziku se Rusia do të mund ta pushtojë Evropën si të tërë nuk ekziston më. Ra SHBA dhe e kthjelli Evropën nga mbivlerësimi që i bënte Rusisë.
Prandaj, SHBA tash e tutje do të përpiqet në arritjen e paqes mes Evropës dhe Rusisë, e kjo pastaj do t’i hapte rrugë rikthimit të bashkëpunimit të Evropës me Rusinë e pasur me resurse natyrore. Një Rusi e dobësuar dhe në rënie do të detyrohet të bëjë paqe dhe të bashkëpunojë me Evropën, por pa pasur më mundësi ta kontrollojë dhe rrezikojë Evropën siç po e bën nga viti 2001 deri në 2025 ku shumica e qeverive evropiane, për shkak të varësisë në rritje nga energjia ruse, patën filluar ta shihnin Putinin dhe Rusinë si alternativë e dobishme për interesat e tyre.
Ndërkohë, rindërtimi i Ukrainës si një shtet i qëndrueshëm do të jetë ndër top prioritetet e SHBA-së dhe vetë Evropës. Një Ukrainë e fortë dhe e qëndrueshme pranë kufirit rus është interes i Perëndimit. Kështu që qendra gravitacionale e zhvillimit ekonomik në Evropë do të mund të zhvendoset nga boshti Francë-Gjermani te ai Poloni-Ukrainë. Nga kjo pritet të përfitojë shumë edhe Evropa Juglindore (përfshirë shqiptarët) që kufizohet me Ukrainën. Ky është mozaiku gjeopolitik, që do të shkonte në linjë me projeksionet e SHBA-së që masa tokësore e Euroazisë të mos bjerë nën asnjë hegjemon të vetëm dhe se për të mos ndodhur kjo SHBA do ta përdorë, ndër të tjera, balancën e fuqisë.
2. Mundësimin që Evropa të qëndrojë mbi këmbët e veta dhe të funksionojë si një grup kombesh sovrane të përafruara, duke marrë përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e saj, pa u dominuar nga ndonjë fuqi armiqësore
Që nga Presidenti Obama e deri te Trump 2 SHBA në vazhdimësi i kërkonte Evropës t’i rrisë shpenzimet ushtarake përballë një Rusie gjithnjë e më agresive. Prandaj, Evropa duhet që patjetër t’i rrisë kapacitetet e mbrojtjes në mënyrë që të ketë forcë të mjaftueshme për ta frenuar Rusinë apo ndonjë armik tjetër të Lindjes, kurdo që këto të fundit do t’i mësynin Evropës. Gjasat që një Rusi e lodhur dhe në rënie ta risulmojë Evropën apo përmes Iranit Lindjen e Mesme do të jenë gjithnjë e më pak reale së paku për gjatë tërë pjesës së mbetur të shekullit 21. Përmes luftës kundër terrorizmit 2001-2022 SHBA ia ka dalë që të parandalojë një aleancë të rrezikshme ruso-islame sipas kushteve ruse, kurse përmes luftës në Ukrainë 2022-2025 SHBA po ashtu ia ka dalë që të parandalojë një aleancë tjetër të rrezikshme ruso-evropiane sipas kushteve ruse.
Lajmi i mirë për shqiptarët është se Lindja e Mesme dhe Azia Qendrore, bashkë me Azinë Jugore janë duke rrëshqitur kah Perëndimi i kryesuar nga SHBA, ndërkohë që edhe Rusia është duke u dobësuar në Ukrainë. Pse është ky lajm i mirë? Sepse shqiptarët nga viti 2001 kur kishte ardhur Putini në pushtet në Rusi në vazhdimësi i janë ekspozuar rrezikut të islamit politik me qëllim hasmimin tonë me Perëndimin e kryesuar nga SHBA.
Mjerisht, derisa kjo Strategji për Siguri Kombëtare e SHBA-së 2025 të fillojë t’i korrë frytet e para të saj, shqiptarët bashkë me tërë diasporën tonë nëpër Evropë do të vazhdojnë të jenë cak sulmi nga Serbia e Rusia përmes nxitjes së islamit politik dhe radikal që për qëllim ka tjetërësimin tonë kombëtar. Nxitja e kaosit politik në Kosovë dhe Maqedoni të Veriut si dhe thellimi i hendekut politik, siç po ndodh në vitet e fundit, mes Kosovës dhe hapësirave tjera shqiptare janë në funksion të përçarjes, dobësimit dhe zbrazjes së trojeve shqiptare nga rinia.
3. Kultivimin e rezistencës ndaj trajektores aktuale të Evropës brenda kombeve evropiane
Evropa do të ndihmohet që ta forcojë sigurinë e saj dhe SHBA këtu do të japë kontribut të theksuar. Forcimi i sigurisë evropiane është alfa dhe omega për sigurinë e SHBA-së në Atlantik. Kështu ka qenë dhe do të ngelet. Në këtë kuadër edhe shqiptarët do të përfitojnë nga kjo rritje e sigurisë evropiane. Vetë futja e hapësirave shqiptare në BE dhe NATO do të jenë garanci afatgjatë për sigurinë nacionale të shqiptarëve, e kjo nuk do të mund të ndodhë pa mbështetjen e SHBA-së dhe rreshtimin tonë të drejtë properëndimor.
4. Hapjen e tregjeve evropiane për mallrat dhe shërbimet amerikane dhe sigurimin e trajtimit të drejtë për punëtorët dhe bizneset amerikane
Evropa duhet ta balancojë bilancin tregtar me SHBA si dy ekonomitë më të forta në glob.
Ka kaluar koha, kur Evropa eksportonte më shumë sesa që importonte nga SHBA. Ka kaluar koha kur SHBA e mbante të lidhur për ekonominë e saj tërë botën jokomuniste dhe ku shumica e këtyre shteteve jokomuniste më shumë eksportonin sesa që importonin nga SHBA. Fakti që komunizmi ka rënë e bashkë me të edhe rreziku nga BRSS dhe tashmë edhe nga Rusia, janë faktorë të mjaftueshëm që ekonomia e Evropës të mund të zgjerohet drejt lindjes dhe gjetiu në glob pa pasur frikën se do të mund të rrëshqasë nën komunizmin e drejtuar nga BRSS apo gllabërimin politik dhe ekonomik nga Rusia, tashmë në rënie, e Putinit.
5. Forcimin e kombeve të shëndetshme të Evropës Qendrore, Lindore dhe Jugore përmes lidhjeve tregtare, sh*tjeve të armëve, bashkëpunimit politik dhe shkëmbimeve kulturore e arsimore
Evropa Qendrore, Lindore dhe Jugore duhet të zhvillohen për t’u barazuar ekonomikisht me pjesën e zhvilluar të Evropës, sepse një Evropë e zhvilluar si e tërë (politikisht, ekonomikisht, kulturalisht dhe ushtarakisht) është interes para së gjithash i SHBA-së që Rusia apo shtete tjera mos të kenë kurrfarë mundësie ta rrezikojnë më Evropën.
6. Përfundimin e përceptimit, dhe parandalimin e realitetit, të NATO-s si një aleancë që zgjerohet në mënyrë të përhershme
Frenimi i Rusisë në Ukrainë dhe i Iranit në Lindje të Mesme e kanë zvogëluar ndjeshëm nevojën për zgjerim të mëtejshëm të NATO-s. Kjo edhe për faktin se shumica e Evropës tashmë është pjesë e NATO-s dhe ku Rusia nuk përbën më rrezik as për Evropën e as për Lindjen e Mesme. Ulja e rrezikut rus në Evropë dhe Lindje të Mesme dhe rikthimi i një Rusie pa peshë të theksuar kah Evropa, do t’ia lehtësojë punën SHBA-së që tash e tutje të përqendrohet në Indo-Pacifik, ku do të jetë e përqendruar mbi gjysma e ekonomisë botërore.
7. Inkurajimin e Evropës që të ndërmarrë veprime për të luftuar mbikapacitetin merkantilist, vjedhjen teknologjike, spiunazhin kibernetik dhe praktika të tjera armiqësore ekonomike
SHBA do ta ndihmojë Evropën që të ngrehë tarifa ndaj shteteve që mund të prodhojnë më shumë mallra sesa ka nevojë tregu evropian e perëndimor dhe që i subvencionon ato (p.sh. Kina), duke i sh*tur me çmime shumë të ulëta në tregjet ndërkombëtare. Pastaj, do ta mbështesë Evropën të bëjë hetime të rregullta anti-dumping dhe anti-subvencione.
Për më tepër, Evropa do të duhet t’i kontrollojë më rreptë investimet e huaja në sektorë strategjikë (inteligjencë artificiale, mikroçipa, hapësirë, mbrojtje), të ndajë me SHBA inteligjencë kibernetike dhe të nxisin sanksione ndaj aktorëve që kryejnë sulme kibernetike si dhe të ndërtojnë me Evropën një front të përbashkët ekonomik sidomos në industri teknologjike (p.sh. prodhimin e mikroçipave, etj.) për ta zvogëluar kështu varësinë nga prodhues të jashtëm, siç potencialisht do të mund të jetë Kina ai prodhues.
Prishtinë, më 8 dhjetor 2025
