09/10/2025
‼️ HIV/AIDS නැවැත්වීමට මහජන යුතුකම ඉෂ්ට කරමු‼️
➡️ බොහෝ දෙනෙක් මේ වෙන කොට HIV සහ ඒඩ්ස් ගැන කතා කරනවා. විශේෂයෙන්ම තරුණ වයසේ දරුවන් සහ ගම්පහ දිස්ත්‍රිකය අවදානම් තත්වයකට එක්ව තිබෙන බව ප්‍රවෘත්ති හරහා අපට දකින්නට ලැබෙනවා.
➡️ නමුත් අවාසනාවට සිදුවීම වන්නේ, මේ ගැන විවෘතව කතා කරනවට වඩා, HIV/AIDS තවත් කෙනෙකුට හෝ ප්‍රජාවකට පහරදීමට භාවිතා කිරීමයි.
⛔ එමගින් කිසිම විටකවත් අපිට අනාගතයේ දි HIV පාලනය කළ නොහැකි අතර, එමගින් මිනිස්සු අඩුම තරමේ Test එකකටවත් නොගොස්, ව්‍යප්තිය වැඩි වී AIDS තත්වයට යා හැකි බවයි, සෞඛ්‍ය අයිතිවාසිකම් පිළිබදව කාලයක් තිස්සෙ කටයුතු කරන වෘත්තිකයෙක් ලෙස මට අදහස් පළ කළ හැක්කෙ.
✅ HIV හි අධි අවදානම් ප්‍රජාව තුල ඔබ හිටියත් නැතත් එක දෙයක් මතක තබා ගන්න අවශ්‍යයි. ඒ අනාරක්ෂිත ලිංගික එක් වීමකින් ඔබට මේ වෛරසය සම්ප්‍රෙශණය විය හැකි.
➡️ වෙනම වචන වලින් කිව්වොත්, ඔබ විශම ලිංගික/ සම ලිංගික කවුරු වුනත් ලිංගික එක් වීමක දි කොන්ඩම් එකක් පළදින්න.
➡ "ඒත් මම බඩු යන්න කලින් එලියට ගත්තනේ?" මේ මට කතා කරපු ළමයෙක් කියපු දෙයක්. මතක තියා ගන්න ඔබ ලිංගේන්ද්‍රිය කොණ්ඩම් එකකින් ආවරණය කරලා නැති නම් යෝනි තරල හෝ ගුද තරල ඔස්සෙ ඔබට HIV සම්ප්‍රෙශණය වන්න පුලුවන්.
ඒ වගේම ශුක්‍ර ඔබේ යොනියේ හෝ ගුදයේ පිට නොකළත් ශිශ්ණයෙන් එන අනෙක් දියර තරල මගින් ඔබට සම්ප්‍රෙශණය විය හැකි.
➡️ 'මම කාන්තාවක්, මම සමරිසි කෙනෙක් නොවි මට හැදුනෙ කොහොමද?' එක විශම ලිංගික කාන්තාවක් මේ ප්‍රශ්නය අහන්නෙ ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ වැරදි මතය නිසා, නමුත් ඇයවත් ඇයගේ ස්වාමීපුරුශයවත් සමරිසි සබඳතා පවත්වලා නෑ. නමුත් ස්වාමීපුරුශය ටෙලිග්‍රෑම් හරහා හඳුනා ගත් කාන්තාවක් සමග සම්බන්ධතාවයක් පවත් වලා තිබුනා. කොහොම නමුත් ඇය රට යන්න සූදානම් වෙද්දි තමයි මේ ගැන දැන ගන්නෙ.
ඉතින් ඔබ සමරිසි වේවා විශම රිසි වේවා අනිවාර්යෙන් ලිංගික සෞඛ්‍ය සායනයකට යන්න.
➡️ 'මම පොසිටිව් වෙලා, ඒත් මම ආයේ කාත් එක්කවත් ලිංගිකව හැසිරෙන්නෙ නෑ... STD clinic යන්න බෑ ලේබල් වදින නිසා!'
ලේබල් එකට කලින් ජීවිතේ ගැන හිතන්න. ඔයා ප්‍රතිකාර (ART treatment) හරියට ගන්නවා නම් ඔයාගේ වෛරසය ඉතා පහත අගයකට වැටෙනවා, මේකට කියනවා undetectable වෙනවා කියලා... එතකොට ඔයාගෙන් කාටවත් වෛරසය සම්ප්‍රෙශණය වන්නෙ නෑ... ඒ කියන්නෙ untransmitable වෙනවා.
✅ එතකොට ඔයාට සාමාන්‍ය පරිදි විවහා ජිවිතය ගත කරන්න, දරුවෝ හදන්න පුලුවන්!
"ඒ නිසා වැදගත්ම දේ ප්‍රතිකාර නොකඩවා ගන්න එක" (U=U)
(ඔය ක්ලිනික් වලට ලේබල් ගහන මාධ්‍ය ආයතන, මෙතනදි කරන්නේ ලොකු හානියක්)
➡️ එතකොට කොන්ඩම් විතරද? නෑ PrEP ඖෂධ භාවිතයෙන් ඔයාට වෛරසය එන්නෙ නෑ. මේ වෙනකොට යුරෝපයේ නම් PrEP එන්නත හොයාගෙන තියනවා. ඒක හරියට වැක්සින් එකක් වගේ. නොමිලෙ යුරෝපයේ දෙනවා.
⛔ නමුත් තාම ලංකාවේ PrEP වත් ගන්න විදිහක් නෑ. ඒ නිසා හොදම දේ බය නැතිව කොන්ඩම් අරගෙන, ආරක්ශාවෙන් යුතුව නිදහස භුක්ති විදින එක.
ඒත් මම ඉන්නෙ මගේ මහත්තයා, පෙම්වතා එක්ක විතරනේ... මට මොකටද කොණ්ඩම්, හෝ testing?
✅ඔයා ඔයා ගැන විශ්වාස වුනාට, ඔයාට 100% පිටස්තර කෙනෙක් විශ්වාස කරන්න පුලුවන් ද?
⛔සමරිසි මිනිස්සු නිසාද HIV ව්‍යාප්ත වෙන්නෙ?
MSM කියන කොටසට සමරිසි මිනිස්සු අයිතිවුනත්, MSM කියන්නෙ සමරිසි මිනිස්සු විතරක් නෙමේ. ගොඩක් වෙලාවට අවස්ථානුකූලව පිරිමියකු සමග ආශ්වාදයක් ගන්න පිරිමි ඔක්කොම මේ කුලකයෙ.
ඉතින් හොදම දේ ලේබල් එක ගැන හිතන්නෙ නැතිව ආරක්ශිතව ලිංගික චර්යා ප්‍රවර්ධනය.
➡️සමලිංගිකත්වය තහනම් කරලා මේ වෛරසය නවත්වන්න බෑ, එහෙම කරලා හොරෙන් ජිවත් වෙන මිනිස්සු නිසා තමයි අදටත් අපිට වෛරස ව්‍යප්තිය නවත්වා ගන්න බැරි. හොඳම දේ හැමෝටම සෞඛ්‍ය ඉස්සරහ සමානාත්මතාවයෙන් සැලකීමයි.
🔜එතකොට බාහිර ලක්ෂණ මොනවක්වත් නැද්ද එච් අයි වී සම්පේ්‍රෂණය වුනොත්?
ඇත්තටම ඔය කොණ්ඩේ යන කෙට්ටු වෙන කතා බොරු කතා, හැබැයි කෙනෙක් ප්‍රතිකාර නොගෙන අවුරුදු පහක් හයක් විතර හිටියහම වයිරසය ඒඩ්ස් තත්ත්වයට යනවා. එතකොට ඔයාගේ ප්‍රතිශක්තීකරණය දුර්වල නිසා පිළිකා, ලියුමෝනියා වගේ රෝග වලින් තමයි ඔයාගේ ජීවිතයට හානිවෙන්නේ.
✅ සෙක්ස් වලින් විතරක් නෙමේ, මත්ද්‍රවය ඇගට සිරින්ජරයකින් විද ගන්නකොටත් මේ අවදානමට ලක් වෙනවා. ඒ නිසා ඒක නම් නොකර ඉන්න තරමට හොඳයි.
✅ අපි මොකක්ද එහෙනම් රටේ පාලන තන්ත්‍රයෙන් කරන්න ඕනෙ?
මිනිස්සුන්ව ලෙඩේට බය කරන එක නෙමේ අපි කරන්න ඕනේ, මේ වයිරසය සම්බන්ධව පුළුල් අධ්‍යාපනයක් 'ලිංගික අධ්‍යාපනය' ඔස්සේ ලබාදීම.
ඒවගේම තරුණ ප්‍රජාව අතර මේ වයිරසය ව්‍යාප්ත වන නිසා 'කොන්ඩම්' වලට ඇති ප්‍රවේශ වීම පුළුල් කරන්න ඕන.
➡️ මම ජීවත් වෙන ප්‍රංශයේ ගොඩක් තැන්වල කොන්ඩම් මැෂින් හයි කරලා තියෙනවා සහ තරුණ අයට කොන්ඩම් නොමිලේ ලබාදෙනවා. 2015 දී ආණ්ඩුව විසින් ඔය කොන්ඩම් මැෂින් වැඩේ කරත් ඒ කාලේ විපක්ෂයේ හිටපු අය සහ ආගමික නායකයින් විසින් කොන්ඩම් මැෂින් කුඩු කරලා විනාශ කරා...මං හිතනවා ඒ කුඩු කරපු අය හැමෝම අද ලංකාවේ මේ ප්‍රශ්නයට වග කියන්න ඕනේ...
⛔ ඔය කොන්ඩම් එපා තරුණ මිනිස්සුන්ට කියන අය, දකින්නේ නැති දෙයක් තියෙනවා. ඒ තමයි කොණ්ඩම වනාහී සෞඛ්‍ය අයිතිවාසිකමක් බව.
➡️ පටු දේශපාලන වලට කොන්ඩම සහ මිනිස්සුන්ගේ ලිංගික අයිතිය උදුරා ගැනීම නැවැත්විය යුතුයි.
✅ HIV සමග ඔබ ජීවත් වෙනවා නම්, අනිවාර්යයෙන්ම ප්‍රතිකාර ගන්න. දිනපතා ඔබ ගන්න බෙහෙත් පෙත්තෙන් ඔබේ වයිරසය පාලනය වෙනවා. ඒක හරියට දියවැඩියාවට හැමදාම ඉන්සියුලින් ගන්නවා වගේ තමයි.
✅ඔබ මේ වෙලාවේ මානසිකව වැටෙන්නේ නැතුව, ඔබගේම සමාජය ගැනත් හිතලා ප්‍රතිකාර ලබාගන්න. ඒක හැමෝටම හොඳයි.
සටහන
කෞශාල් රණසිංහ ❤
09/10/2025
