12/08/2023
Freelance ကမ္ဘာသို့ တိုးဝင်လေ့လာခြင်း
Freelancer ဆိုတာကတော့ လုပ်ငန်းတစ်ခု၊ရုံးတစ်ခုမှာ ရုံးထိုင်အနေနဲ့မလုပ်ကြပဲ သက်ဆိုင်ရာ career အလိုက် မိမိဘာသာ မတူညီတဲ့ client တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်လုပ်ကိုင်ကြတဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့လုပ်နိုင်တာတွေကို project အလိုက်ဖြစ်စေ အရေအတွက်နဲ့ဖြစ်စေ လုပ်ဆောင်ကြတဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ Freelance အနေနဲ့ အများဆုံးလုပ်ဆောင်ကြတဲ့ career တွေကတော့ content writer, design, developer, digital marketing, consulting, photography စတဲ့ နယ်ပါယ်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်
အောက်မှာဖော်ပြပေးသွားမယ့်အချက်တွေက ကိုယ့် career မှာ freelancer စလုပ်မယ့်သူတွေသိချင်နေတဲ့အချက်တွေနဲ့ ကြုံတွေ့ရနိုင်တာတွေဖြစ်ပါတယ်။
? ဘာတွေလိုမလဲဆိုရင် ?
ℹ ပထမဆုံးကတော့ Skill ပါ။
Skill မှာမှ Freelance သမားဟာ မိမိကိုကိုယ်ထိန်းကျောင်းရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် hard skill ရော soft skill ရောနှစ်မျိုးစလုံးလိုအပ်ပါတယ်။
ℹ Hard Skill မှာဆိုရင် Career နဲ့ဆက်စပ်တဲ့Technical၊ Software ကျွမ်းကျင်မှု၊ self learning အားကောင်းမှု၊ Career မှာတခြားသူတွေ ဘာတွေလုပ်နေလဲသိရပါမယ် ပြောရရင် Client အတွက်ရော ကိုယ့်အတွက်ရော analysis လုပ်ရမှာပါ၊ ကိုယ့်အားကိုကိုးရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်နယ်ပယ်ကအကြောင်းတွေအကုန်သိနေဖို့လိုပါတယ်။
ℹ Soft Skill ဆိုရင်၊ Time Management, Project Management, Presentation Skill ကောင်းရမယ်၊ Client နဲ့ Relationship ကောင်းကောင်းတည်ဆောက်နိုင်ခြင်း၊ Client က Customer ဖြစ်တဲ့အတွက် Customer Service လဲကျွမ်းကျင်ရမယ်၊ ပြသနာတွေဖြေရှင်းနိုင်ရမယ်၊ Client လိုချင်တာသိနိုင်ရမယ်၊ Emotional ထိန်းနိုင်ရမယ် Client အရေအတွက်များရင်များသလို ပြသနာမှန်သမျှကိုယ့်ခေါင်းပေါ်ရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ခုလို မီးကပျက်ချင်တိုင်းပျက်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင်တော့ Mee Management ပါလိုပါတယ် :3
ℹ ကျန်တာကတော့ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါသုံးတဲ့ assents တွေပါ။ PC,Laptop, တွေကနေ အင်တာနက်လိုင်းနဲ့ မီတာခအထိပါဝင်ပါတယ်။
?ဘယ်လောက်ရမလဲ?
ℹ Freelance သမားတွေရတဲ့ amount က ဘယ်သူမှအတိအကျမရှိပါဘူး၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်တောင် လစဉ်စာရင်းချုပ်မှသိနိုင်မှာမျိုးပါ။
ဒီနေရာမှာ အားလုံး သိချင်ကြတာက ဘယ်လိုယူမလဲ(fees) ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ℹ Fees ဘယ်လိုယူကြလဲဆိုရင် ကိုယ့် skill
အပေါ်မှာပဲမူတည်ပါလိမ့်မယ်။ freelancer တယောက်နဲ့တယောက် skill မတူတဲ့ အတွက် သူအများကြီးယူရင် ငါလည်းအများကြီးယူမယ်ဆိုတာမျိုးမဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ကိုယ့် skill lvl ကိုကိုယ်သိပါ၊ ရိုးသားပါ။
ℹ နောက်တဆင့်တက်လို့ ကိုယ်က skill မြင့်လာပြီ၊ client တော်တော်များများကလဲ ကိုယ့် servicesကိုကြိုက်လာပြီဆိုပါစို့၊ ဒါဆိုရင် ကိုယ်က demand များလာပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ်သင့်တော့တဲ့ fees တစ်ခုကို ယူလို့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကိုယ်စလုပ်ခါစက 15 သိန်းရဖို့ project 10 ခုလောက်ကိုင်ရပေမယ့် skill မြင့်လာနဲ့အမျှ 15 သိန်းအတွက် project 3 ခုလောက်နဲ့ပြည့်တာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ် skill မြင့်လာတဲ့ အခါမှာ ကိုယ်နဲ့တွဲလုပ်တဲ့ client ကလဲ ပိုမြင့်ပြီး budget ပိုသုံးနိုင်တဲ့ client မျိုးဖြစ်နေမှာပါ။ ဒီလို client အမြင့်တွေနဲ့ချိတ်ဆက်ဖို့ဆိုရင် soft skill တွေထဲက networking, communication, presentation တွေကောင်းဖို့လိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
? အားသာချက် ?
ℹ ကိုယ့်မှာရွေးချယ်ခွင့်ရှိမယ်- client နဲ့အဆင်ပြေဆက်လုပ်ချင်တယ်၊မပြေလို့ ဆက်မလုပ်ချင်ဘူး၊
ℹ ကိုယ်ပိုင် schedule ရှိမယ် - 9 to 5 မဟုတ်ပဲ ကိုယ်အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့အချိန်ကို သတ်မှတ်ထားလို့ရမယ်။
ℹ တချို့ စရိတ်တွေနဲသွားမယ် - taxi ခ၊အဝတ်အစားဖိုး
ℹ Location freedom ရှိမယ် - ကိုယ်ကအလုပ်ရှိနေပေမယ့်လဲ ခရီးသွားချင်တာ မျိုးဆို laptop တလုံးထည့်ပြီး ခရီးသွားရင်းလုပ်လိုက်ရုံပဲ၊ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့နေရာကနေအလုပ်လုပ်နိုင်တယ်။
ℹ Skill - Self learning အမြဲလုပ်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ့် career မှာ အမြဲ development ဖြစ်နေစေပါလိမ့်မယ်။
ℹ Personal Growth - အချိန်၊ငွေကြေး၊စီးပွါးရေးနဲ့ပါတ်သတ်တဲ့ လူတွေ၊လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ တက်သွယ်ပြောဆိုမှု စတာတွေကိုကိုယ့်ဘာသာ manage လုပ်ရတဲ့အတွက် personal development ပိုကောင်းစေမှာပါ။
? အားနည်းချက် ?
ℹ Income မငြိမ်သက်မှု - ဝင်ငွေကမငြိမ်နေပါဘူး နဲတဲ့လရှိသလိုများတဲ့လလဲရှိနေနိုင်ပါတယ်။ financial skill ကောင်းကောင်းနဲ့ avg အသုံးစရိတ် avg incomeစတာတွေ တွက်ချက်ထိန်းချုပ်တတ်ဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။ ဒီအချက်ကြောင့်ပဲ တော်တော်များများ freelance မလုပ်ကြတာလဲဖြစ်ပါတယ်။
ℹ Client မရှာတတ်ခြင်း - Freelancer တစ်ယောက်အနေနဲ့ self-marketing လုပ်ရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် marketing အားနည်းရင်လဲ ဒီအပိုင်းက အခက်တွေ့စေမှာပါ
ℹ Work life balance - freelance သမားတစ်ယောက်က client တွေဆီက အချိန်မရွေး လိုချင်တာတွေပြင်ချင်တာတွေစတဲ့ ဆက်သွယ်မှုတွေရနေမှာပါ။ တခါတလေညဘက် ဖုန်းပြောရတာတွေနဲ့ work & life balance မညီတာမျိုးတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ℹ တကိုယ်ရေလုပ်ကိုင်ရခြင်း - တယောက်ထဲလုပ်ရတဲ့အတွက် တိုင်ပင်ချင်တာတွေ၊အသိပညာဝေမျှတဲ့အပိုင်းတွေဆိုရင် အခက်တွေ့စေမှာပါ၊ တချို့ freelancer တွေကတော့ ဒီပြသနာအတွက် group တွေတည်ဆောက်ထားပြီးတော့ sharing လုပ်ကြတာမျိုးရှိပါတယ်။
ℹ ခွင့်ရက်မရခြင်း - ဒီနေရာမှာခွင့်ရက်မရဘူးဆိုတာက ရှောင်တခင်အတွက်ကိုအဓိကဆိုလိုပါတယ်။ ရှောင်တခင်နေမကောင်းဖြစ်လာပေမယ့် project schedule တွေက ကြိုချထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် deadline အမှီလုပ်ဆောင်ရမှာပါ။
ဒီလောက်ဆိုရင်ကိုယ့်ကိုကိုယ် freelance လုပ့်သင့်လား ကိုယ်နဲ့ကိုက်လား မကိုက်ဖူးလား ဆိုတာတွေကို သိရှိသုံးသပ်နိုင်ပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဖတ်ရှုပေးလို့ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ သိချင်တာတွေရှိသေးရင် comment နဲ့ message box တွေမှာ မေးနိူင်ပါတယ်။ Like & Share လုပ်ဖို့လဲမမေ့နဲ့နော်။